شش نکته طلایی ترجمه

مطمعنا شما نیز جهت ترجمه مقاله و کتاب خود با مشکلات و ناسازگاری های زیادی رو به رو هستید. در این بخش به شش نکته اساسی در فن ترجمه خواهیم پرداخت. اگر اصول و قواعد مرتبط به ترجمه تخصصی مقالات را یاد بگیریم در صورتی که به زبان مبدا و مقصد آشنایی کامل داشته باشیم در این صورت می‌توانیم ترجمه صحیح و قابل قبولی ارائه دهیم. این شش نکته طلایی ترجمه را همیشه به یاد داشته باشم.

• ۱- قبل از اقدام به ترجمه متن را حتما با دقت بخوانیم.

 قبل از شروع ترجمه هر نوشته ای باید مطمئن شویم که متن را چندین  بار خوانده ایم و کاملا موضوع نوشته را درک کرده ایم. آنچه نویسنده می خواهد بگوید و دقیقاً نحوه گفتن آن به چه صورت است، از جمله نکات طلایی است که باید مد نظر قرار دهیم. علاوه برآن باید همانند اینکه در حال تفسیر موضوع نوشته هستیم، باید به تک تک کلمات و اصطلاحات توجه کنیم و نوع ترفندهای نویسنده را بشناسیم و باید کاملا آگاه باشیم.  روی هر چیزی که به نظر مهم است و از جهتی قابل توجه است تمرکز داشته باشیم و هرچه فکر می‌کنیم ترجمه آن مشکل است را یادداشت کنیم و در مورد آن  و سایر اصطلاحات نویسنده تحقیق کنیم.

• ۲- ابزار خود را آماده کنیم.

فرهنگ لغت دو زبانه، یک ابزار ضروری برای یک ترجمه  خوب است که به راحتی در اختیار ما قرار دارد. این نکته را فراموش نکنیم که حتی اگر احساس کردیم که ترجمه مستقیم یک کلمه مهم را می‌دانیم بهتر است آن را جستجو کنیم و همه گزینه ها را در نظر بگیریم. در این صورت می‌توانیم یک ترجمه خوب و قابل قبول داشته باشیم. به این توجه داشته باشیم که کدام یک از آنها متناسب با معنی و سبک اصلی نوشته است.
قبل از ترجمه اطمینان حاصل کنیم که تمام مطالب دستور زبانی، زبان مقصد را که برای صحت فنی مورد نیاز است را در اختیار داریم. پُر واضح است که درک خوب قوانین دستوری برای ترجمه ضروری است، اما می‌توانیم دانش خود را با جداول، لیست‌ها و کتابهای نوشته شده تقویت کنیم.  همچنین باید اشتباهات کوچک را با برسی دقیق از بین ببریم غلط های املایی یا گرامری ممکن است کار ما را خراب کند. بنابراین باید مطمئن شویم که این موارد را تصحیح کرده ایم تا یک ترجمه عالی داشته باشیم.

• ۳- به جای توجه به معانی تک تک کلمات، به معانی جملات و عبارات توجه کنیم.

اصطلاحات و عبارات مختلف در زبان انگلیسی بسیار زیاد است. برخی از ابتدایی ترین و خنده دارترین ترجمه‌ها زمانی اتفاق می‌افتد که به جای توجه به معانی عبارات و اصطلاحات، به معنای کلمات و تک تک واژه ها توجه داشته باشیم و این جملات را به صورت کلمه به کلمه ترجمه کنیم. در این صورت اتفاقی که می افتد این است که معانی جملات و اصطلاحات کاملا عوض می‌شود. پس باید حتما به این عبارات و اصطلاحات توجه داشته باشیم.

• ۴- سبک و تکنیک متن را حفظ کنیم.

در حین ترجمه باید سبک اصلی متن را حفظ کنیم. تکنیک ‌ها و سبک‌های نوشته از جمله مهمترین راههایی است که از طریق آن میتوان معنی و مفهوم نوشته را منتقل کرد. همانطور که گفتیم باید قبل از ترجمه، متن را بخوانیم در حین خواندن متن باید درباره سبک و تکنیک نویسنده و تأثیراتی که بر روی نوشته می‌گذارد خوب فکر کنیم و آن را به درستی درک کنیم. جملات ساده، محاوره‌ای، پیچیده، قافیه‌های کلامی و همچنین ریتم نوشته‌ها را یادداشت کنیم. و به آنها دقت ویژه داشته باشیم.
البته تعداد سبک‌ها و تکنیک‌های استفاده شده در متن بستگی به نوع متنی که با آن کار می‌کنیم دارد و هر متن نسبت به متن دیگر متفاوت است. به عنوان مثال یک بیت شعر، ممکن است استادانه تر از نامه رسمی نوشته شده باشد.  ما به عنوان مترجم باید جستجو کنیم که آیا می‌توانیم روش خوب و ظریفی برای ارائه این جلوه‌ها و زیبایی‌های زبان مبدا، در زبان مقصد ارائه دهیم؟ توجه به این نوع از سوالات و یافتن پاسخی مطمعن می‌تواند در حفظ سبک و تکنیک نوشته‌ها موثر باشد.

• ۵- در حفظ پیام و امانتداری متن نویسنده وفادار باشیم.

امانت داری و حفظ پیام نویسنده از مهمترین نکاتی است که باید به آن توجه داشته باشیم.  اگر متنی را ترجمه می کنیم حتما باید مفهوم اصلی که مد نظر نویسنده است را به درستی به مخاطب منتقل کنیم.

• ۶- مخاطبان خودمان را بشناسیم.

یکی از مهمترین نکات طلایی در ترجمه کتاب و مقاله همین مورد است که ما مخاطب هدف خود را به صورت صحیح شناسایی کنیم. مسلماً اگر کتابی را در زمینه پزشکی ترجمه می‌کنید نسبت به یک رمان تفاوت دارد چرا که ترجمه کتاب پزشکی عموما مخاطب خاص و محدود تر نسبت به رمان دارد. با این وجود تفکر درباره اینکه ترجمه برای چه نوع مخاطبی در نظر گرفته شده است، یک تمرین خوب است و بر این اساس در حین ترجمه می‌توان از اصتلاحات مربوط به آن حوزه و مخاطب استفاده کرد.